Straumakerfi þess hluta Norðurhafa sem vísindagreinarnar fjalla um
Nýlega hafa birst tvær vísindagreinar sem fjalla hafsvæðin fyrir norðan Ísland og byggja að hluta á gögnun Hafrannsóknastofnunar. Sólveig R. Ólafsdóttir, sérfræðingur á Umhverfissviði er einn höfunda beggja greinanna.
Hafsvæðið milli Grænlands, Íslands og Noregs sem kallað er „Nordic Seas“ er eitt þeirra svæða í heimshöfunum þar sem djúpsjór getur myndast. Þetta ferli, sem gerist vegna kólnunar við yfirborð að vetri, færir eðlisþungan yfirborðssjó niður á meira dýpi. Þar sem þessi sjór hefur nýlega verið í tengslum við andrúmsloftið felur þetta m.a. í sér flutning koldíoxíðs (antrópógenísks kolefnis; Cant) og súrefnis frá andrúmslofti niður í dýpri lög sjávar. Upptaka sjávar á koldíoxíði úr andrúmslofti og flutningur þess niður í dýpri lög sjávar felur þannig í sér lækkun á styrk koldíoxíðs í andrúmsloftinu.
Djúpsjórinn sem myndast á hafsvæðinu milli Grænlands, Íslands og Noregs berst suður til Atlantshafs í gegnum skörð í djúpsjávarhryggnum milli Grænlands og Skotlands. Sjórinn sem streymir yfir hrygginn milli Íslands og Grænlands kallast á ensku „Denmark Strait Overflow Water“ (DSOW). Þessi sjór verður hluti af stóru hita og seltuhringrásinni í heimshöfunum og er því mikill áhugi á að skýra uppruna sjógerðanna og hvaða ytri þættir geta haft áhrif þar á.
Fyrri greinin, „Formation and pathways of dense water in the Nordic Seas based on a regional inversion“, fjallar um uppruna þessa sjávar (DSOW). Flæði hans er nokkuð vel þekkt en óvissa er með upprunann og eftir hvaða leiðum sjórinn berst að Grænlandssundi. Í greininni er notuð aðferð sem sameinar eðlis- og efnafræðileg gögn til að rekja upprunann.
Í seinni greininni, „Decadal Changes in Ventilation and Anthropogenic Carbon in the Nordic Seas“, eru metnar breytingar á samkiptum sjávar og andrúmslofts í Norðurhöfum síðustu áratugi en verulegar breytingar hafa sést á myndun sjógerða og eiginleikum þeirra á tímabilinu. Notaðar eru breytingar á áætlaðri súrefnisnotkun (AOU) og breytingar á þeim tíma sem liðið hefur frá því sjórinn var síðast í tengslum við andrúmsloftið sem áætlaðar eru út frá mælingum á CFC sporefnum en styrkbreytingar og heildarmagn antrópógenísks kolefnis er tengt samskiptum sjávar og andrúmslofts.
Tenglar á greinarnar:
Formation and pathways of dense water in the Nordic Seas based on a regional inversion
Decadal Changes in Ventilation and Anthropogenic Carbon in the Nordic Seas
![Straumakerfi þess hluta Norðurhafa sem vísindagreinarnar fjalla um. Þar fer fram myndun djúpsjávar og flutningur koldíoxíðs og súrefnis úr efri lögum sjávar niður í dýpri lög. Straumakerfi þess hluta Norðurhafa sem vísindagreinarnar fjalla um. Þar fer fram myndun djúpsjávar og flutningur koldíoxíðs og súrefnis úr efri lögum sjávar niður í dýpri lög.](/static/files/_blob/q9dl67ep2ltc7nea6kgrq.jpg)
Straumakerfi þess hluta Norðurhafa sem vísindagreinarnar fjalla um. Þar fer fram myndun djúpsjávar og flutningur koldíoxíðs og súrefnis úr efri lögum sjávar niður í dýpri lög.