Sjávarútvegsskóli GRÓ

Árið 2020 var fyrsta starfsár Sjávarútvegsskólans undir merkjum UNESCO. Því tengdu var sett á fót UNESCO miðstöð á Íslandi sem fékk nafnið GRÓ þekkingarmiðstöð þróunarsamvinnu og nýr þjónustusamningur milli Hafrannsóknastofnunarinnar og utanríkisráðuneytisins gerður um rekstur Sjávarútvegsskólans. Miðstöðin hefur það hlutverk að samhæfa starfsemi þeirra fjögurra skóla sem áður störfuðu undir merkjum Háskóla Sameinuðu þjóðanna. Tveir aðilar gegndu stöðu forstöðumanns GRÓ á árinu. Bryndís Kjartansdóttir gegndi stöðunni í byrjun og síðan Friðrik Jónsson frá 1. október.

Frá upphafi hefur Sjávarútvegsskólinn verið rekinn af Hafrannsóknastofnuninni og boðið upp á rannsóknartengt sex mánaða þjálfunarnám fyrir fagfólk í sjávarútvegi frá þróunarlöndum. Sjávarútvegsskólinn hefur einnig tekið að sér ýmiss önnur verkefni á sviði þjálfunar fagfólks, m.a. þróað og haldið stutt námskeið, vinnustofur og ráðstefnur í samstarfslöndunum. Þá hefur Sjávarútvegsskólinn veitt skólastyrki undanfarin ár til meistara- og doktorsnáms við háskóla á Íslandi, en vegna COVID-19 varð að fresta stórum hluta af fastri starfsemi skólans. Hins vegar var tíminn nýttur í að rýna starfsemina til að bæta gæði og verkferla, ný verkefni voru mótuð og sum þeirra framkvæmd. Allt eru þetta þættir sem nýtast í þróun Sjávarútvegsskólans á komandi árum.

Sex mánaða þjálfunarnámið

Í lok febrúar útskrifuðust 24 nemendur, 12 konur og 12 karlar, af fjórum sérlínum; sjö af fiskveiðistjórnunarlínu, sex í gæðastjórnun í fiskiðnaði, sex af fiskeldislínu, og fimm af fiskifræðilínu. Hópurinn er sá fyrsti til að útskrifast undir nýju skipulagi Sjávarútvegsskóla GRÓ.. Við útskriftina luku fjórir aðilar rannsóknum á fiskeldi í Nigeríu í tengslum við verkefni sem stofnað var til 2019 í samstarfi við Ibadan háskólann og fiskideildar lanbúnaðarráðuneytisins í Nígeríu til að skoða hnignun á vexti Afríku-grana sem er ein mikilvægasta fiskeldistegund í Nígeríu. Verkefnið er fyrsta sinnar tegundar í starfsemi Sjávarútvegsskólans þar sem nemendur frá sama landinu leggja til rannsóknir tengdar einu verkefni og gögnum safnað sérstaklega í tengslum við það í heimalandinu. Heildarútkoman verður skoðuð 2021 og hugsanlega er komin hér aðferðafræði hjá Sjávarútvegsskólnum sem styrkir enn frekar uppbyggingu á færni fagaðila með þarfir samstarfsstofnananna og landanna að leiðarljósi.

Sökum COVID var ekki hægt að taka inn nýjan hóp í september eins og venja er og var inntaka nýs hóps frestað um heilt ár.

Fyrsti útskriftarhópur undir merkjum GRÓ þekkingarmiðstöðvar þróunarsamvinnu með sjávarútvegsráðherra Kristjáni Þór Júlíussyni.

Styrkir til framhaldsnáms á Íslandi

Sjávarútvegsskólinn hefur veitt hlutastyrki til fyrrum nemenda til meistara- og doktorsnáms á Íslandi frá 2005. Skólastyrkirnir eru bundnir stefnu Sjávarútvegsskólans um samstarf við heimastofnanir nemenda og hagnýtu gildi rannsóknanna. Alls voru 13 einstaklingar styrktir 2020, þar af voru sjö doktorsnemar og útskrifaðist einn þeirra á árinu, Dr. Vianny Ntugonza frá Uganda, frá Háskóla Íslands undir leiðsögn Dr. Gunnars Stefánssonar.

Starfsfólk Sjávarútvegsskólans ásamt nemendum í framhaldsnámi á Íslandi. Sjávarútvegsskólinn veitir skólastyrki í meistara- og doktorsnám til fyrrum nemenda sem sækjast eftir að koma aftur til landsins og stunda nám á sviði sjávarútvegsfræða við Íslenska háskóla.

Nýtt Fræðsluráð

Nýtt fræðsluráð Sjávarútvegsskólans var stofnað á árinu. Við sameiningu skólanna fjögurra undir hatti GRÓ, var stjórn Sjávarútvegsskólans lögð niður, en hennar hlutverk hafði verið að fylgjast með rekstri og faglegri þróun skólans og vera fostöðumanni til aðstoðar með framkvæmd verkefna.

Fræðsluráðið ber ábyrgð á faglegri þróun skólans samkvæmt þjónustusamningi. Í fræðsluráði Sjávarútvegsskólans sitja fulltrúar helstu samstarfsaðila og yfirmenn sérlína skólans. Þeir eru: Margeir Gissurarson (Matís), Dr. Jónas P. Jónasson (Hafrannsóknastofnun), Dr. Rannveig Björnsdóttir (Háskólinn á Akureyri), Dr. Daði Már Kristófersson (Háskóli Íslands), Dr. David Roger Ben Haim (Háskólinn á Hólum), Dr. Hrefna Karlsdóttir (Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi), og Þór Heiðar Ásgeirsson sem jafnframt er formaður fræðsluráðsins (Sjávarútvegsskóla GRÓ). Gert er ráð fyrir að ráðið komi saman til formlegs fundar tvisvar á ári.

Nýr vefur

Í tengslum við nýtt skipulag skólanna sem tilheyra GRÓ var unnið að nýrri vefsíðu miðstöðvarinnar sem m.a. heldur utan um gagnagrunna skólanna. Nýr vefur á að auka sýnileika þeirrar vinnu og verkefna sem skólarnir sinna og munu notendur geta fengið heildarsýn yfir þau verkefni og það starf sem skólarnir sinna í samstarfslöndunum. Verkefnið hefur reynst stærra og flóknara en gert var ráð fyrir, en verkefnið er leitt af starfsfólki Sjávarútvegsskólans. Vefslóðin er https://www.grocentre.is/.

Nemendur Sjávarútvegsskólans í Eyjafirði í árlegri heimsókn skólans á norðurland þar sem fyrirtæki í sjávarútvegi eru heimsótt og fyrirlestrar sóttir í Háskólanum á Akureyri.

Önnur/ný verkefni
Stuðningur við framkvæmd á heimsmarkmiði 14 (Voluntary commitment)
Unnið var að þremur verkefnum sem tengjast heimsmarkmiði 14. Gerðir voru fjórir fræðsluþættir um Heimsmarkmið 14. Undirbúningur að ráðstefnu eyríkja með stóra fiskveiðilögsögu (LON/SIDS) sem halda átti í Færeyjum en var frestað vegna COVID. Ráðstefnan hefur þrjú megin þemu og tók Sjávarútvegsskólinn að sér að skipuleggja og stjórna dagskrá um þróun fiskeldis í litlum þróunareyríkjum. Til stendur að bjóða fyrrum nemendum að koma á ráðstefnuna og kynna verkefni á sviði fiskeldis sem þeir tengjast. Þriðja verkefnið snýr að uppsetningu reykofna í vestur Afríku og þjálfun á fagfólki því tengdu. Verkefnið hefur verið unnið í samvinnu við utanríkisráðuneytið og því lauk á árinu. Tólf (12) reykofnar sem þróaðir voru af Matís og Sjávarútvegsskólanum voru byggðir í Sierra Leone og fiskifulltrúar (e. fisheries officers) þjálfaðir í notkun ofnanna og gæðamálum þeim tengdum. Mat hefur farið fram á árangri verkefnisins og verið er að skoða möguleika á framhaldi í samvinnu við utanríkisráðuneytið.

Evrópuverkefnið FarFish
Verkefnið miðar að því að bæta veiðistjórnun hjá löndum sem hafa samninga við Evrópusambandið um veiðar í þeirra lögsögu. Sjávarútvegsskólinn hefur farið með verkefnastjórn í hluta verkefnisins sem snýr að uppbyggingu fagþekkingar í þeim löndum sem taka þátt í verkefninu. Til stóð að halda námskeið um nýtingu takmarkaðra gagna (data limited methods) í stofnmati á Grænhöfðaeyjum en vegna COVID var námskeiðinu frestað. Enn á eftir að ljúka þjálfun lykilfagfólks frá fjórum samstarfslöndum. Verkefninu mun ljúka 2021.

Stofnun GRÓ þekkingarmiðstöð þróunarsamvinnu undir merkjum UNESCO
Starfsfólk Sjávarútvegsskólans tók virkan þátt í samræmingarvinnu vegna stofnunar GRÓ. Mikil vinna fór í kennimerki, stefnumótun, hönnun, og sameiginlega vefsíðu. Sjávarútvegsskólinn leiddi vinnu tengdri stefnumótun og vefþróun.

Starfsfólk Sjávarútvegsskólans á árinu:

Þór Heiðar Ásgeirsson, forstöðumaður
Mary Frances Davidson, aðstoðarforstöðumaður
Stefán Úlfarsson, sérfræðingur og verkefnastjóri
Julie Ingham, skrifstofustjóri (90% starf)
Beata Wawiernia, skrifstofa
Tumi Tómasson, sérfræðingur og umsjónarmaður framhaldsnema (49% starf).

Þór Heiðar Ásgeirsson fór í 3 mánaða leyfi frá 1. maí og gegndi Mary Frances Davidson stöðu forstöðumanns á því tímabili.

Utanríkisráðuneytið óskaði eftir afnotum af einum sérfræðingi Sjávarútvegsskólans. Stefán Úlfarsson sérfræðingur fór í vistaskipti í ráðuneytið í október og verður fram í maí 2021.

Beata Wawiernia lét af störfum í lok ágúst eftir 12 mánaða starf, en hún var ráðin tímabundið í september 2019.

Sjávarútvegsskólinn er þátttakandi í Evrópuverkefninu FarFish sem leitt er af Matís. Starfsfólk Sjávarútvegsskólans ásamt verkefnisstjóra FarFish Jónasi Rúnari Viðarssyni og samstarfsaðilum í Máritaníu, sem er eitt fjögurra samstarfslanda í Afríku.