Uppsjávarsvið

Uppsjávarsvið Hafrannsóknastofnunar fæst við rannsóknir á uppsjávarfiskitegundum, dýrasvifi og sjávarspendýrum. Verkefni sviðsins taka m.a. til rannsókna á líffræði og vistfræði tegunda, langtímabreytinga á vistkerfi sjávar og hagnýtra rannsókna vegna ráðgjafar um nýtingu.

Dýrasvif gegnir mikilvægu hlutverki í vistkerfinu enda er dýrasvif fæða allra fiskistofna í það minnsta hluta ævi þeirra. Uppsjávarfiskistofnar og skíðishvalir, sem og ungviði botnfiska, lifa nær eingöngu á dýrasvifi þó einstaka tegundir geti nýtt sér aðra fæðu hluta úr ári. Rannsóknir á dýrasvifi miða að því að auka skilning á líffræði mismunandi tegunda auk þess sem unnið er að því að rannsaka breytileika í þéttleika og tegundasamsetningu milli hafsvæða og ára. Þá er unnið að því að þróa frekar leiðir til að nota bergmálsmælingar til mælinga á stórátu (aðallega ljósátu).

Rannsóknir á uppsjávarfiskistofnum eru umfangsmestu verkefni sviðsins. Meginmarkmiðin lúta að því að meta stofnstærð og veiðiþol loðnu, sumargotssíldar, norsk-íslenskrar vorgotssíldar, kolmunna, makríls og hrognkelsis. Markmið um sjálfbæra nýtingu krefst auk þess fjölbreyttra rannsókna á líffræði, útbreiðslu, göngum, og vistfræðilegum tengslum þessara fiskistofna, þar með talið tengslum þeirra við umhverfi, dýrasvif, botnfiska og spendýr. Aukin áhersla verður á næstu árum lögð á rannsóknir á miðsjárvartegundum (t.d. laxsíldar og gulldeplu) vegna þeirra nýtingarmöguleika sem þar felast.

Rannsóknir á spendýrum beinast, líkt og með fiskistofna, að því að leggja mat á stofnstærð þeirra fjölmörgu hvalategunda sem finnast við landið sem og þeirra tveggja selastofna sem hér finnast og kæpa. Jafnframt eru stundaðar viðamiklar rannsóknir á líffræði spendýra, göngum, atferli og stöðu þeirra í vistkerfinu.

Sameiginlegt markmið allra rannsókna á sviðinu er að veita ráðgjöf um sjálfbæra nýtingu auðlinda hafsins, skýra vistfræðileg tengsl hinna fjölbreyttu tegunda og áhrif breytilegs umhverfis á þessa þætti.

Uppfært 10. janúar 2022