Bráðabirgðatölur fyrir stangveiði á laxi sumarið 2021

Ljósm. Guðni Guðbergsson.

Heildarfjöldi stangveiddra laxa árið 2021 var um 36.300 fiskar sem er um 19,5 % minnkun frá árinu 2020 og um 12,5% undir meðalveiði.

Heildarfjöldi stangveiddra laxa sumarið 2021 var um 36.300 fiskar (1. mynd), sem var um 19,5% minnkun frá 2020 og 12,5% undir meðalveiði áranna frá 1974. Veiðin 2021 var um 8.800 löxum minni en hún var 2020. Af einstökum landshlutum þá varð aukning í veiði í ám á Reykjanesi, Vesturlandi, Vestfjörðum og Norðurlandi vestra en minnkun varð í á Norðurlandi eystra, Austfjörðum og Suðurlandi (2. mynd). Síðustu sex ár hefur veiði villtra laxa verið undir langtímameðaltali (1974-2021) með lágmarki árið 2019 þegar aðeins veiddust 29.218 laxar.

1. mynd. Stangveiði í íslenskum ám frá 1974 - 2021. Veiðinni er skipt í landaðan afla (blátt), veitt og sleppt (grænt) og veiði úr sleppingum gönguseiða (rautt). Tölur frá 2021 eru bráðabirgðatölur.

Í tölum um heildarlaxveiði eru taldir villtir laxar, laxar sem upprunnir eru úr sleppingum gönguseiða og einnig þeir laxar sem er sleppt aftur í stangveiði (veitt og sleppt). Laxveiði í ám sem byggja veiði á sleppingum gönguseiða var alls um 7.500 laxar sem er um helmingur þess sem veiddist 2020 sem var 14.832 laxar. Stór hluti skýringar á minni laxveiði árið 2021 samanborið við 2020 er vegna færri veiddra laxa í ám sem byggja á sleppingum gönguseiða.

2. mynd. Stangveiði á laxi sumarið 2021 skipt eftir landshlutum. Á Suðurlandi er gerður greinarmunur á veiði á villtum laxi (blátt) og laxi úr hafbeitarám (rautt).

Við samanburð á langtímaþróun á stangveiði þarf að taka tillit til þess að laxar úr gönguseiðasleppingum eru viðbót við náttúrulega framleiðslu ánna og þegar veitt er og sleppt í stangveiði veiðast sumir fiskar oftar en einu sinni. Þegar litið er til veiða á villtum laxi eingöngu (ekki úr seiðasleppingum), og áætlaður fjöldi endurveiddra laxa dregin frá, er heildarstangveiði villtra laxa árið 2021 um 23.500 laxar, sem er fimmta minnsta stangveiði villtra laxa frá því farið var að skrá veiði í rafrænan gagnagrunn 1974 (3. mynd).

3. mynd. Stangveiði í íslenskum laxveiðiám þegar laxveiði í hafbeitarám er undanskilin og leiðrétt hefur verið fyrir áhrifum veiða og sleppa.

Fjöldi þeirra laxa sem ganga í ár er annarsvegar háður fjölda seiða sem ganga úr ánum til sjávar og hinsvegar hversu margir lifa sjávardvölina af og skila sér til baka í árnar. Almennt hefur dánartala laxa í sjó í Norður Atlantshafi farið vaxandi en ástæður þess eru ekki þekktar en bent hefur verið á þætti eins og loftslagsbreytingar, meðaflaveiði, áhrif fiskeldis og breytingar á búsvæðum í fersku vatni.

Aldrei hafa veiðst fleiri hnúðlaxar í ám hér á landi en endanlegar tölur liggja ekki fyrir. Veiddust hnúðlaxar í öllum landshlutum þótt mest bæri á honum í ám á Austurlandi. Flestir hnúðlaxanna veiddust neðarlega í ánum þó væru dæmi um laxa sem veiddust nokkuð ofarlega á vatnakerfum og má nefna Flókadalsá í Borgarfirði og Brúará. Aukning á hnúðlaxi er að koma fram í ám í öðrum löndum við Norður Atlantshaf og er mikilvægt að auka þekkingu á áhrifum þessarar tegundar.

Verið er að vinna við skráningu veiði úr veiðibókum og endanlegar tölur um laxveiði á Íslandi árið 2021 verða gefnar út þegar því verki lýkur.