Kolmunni Micromesistius poutassou
Birting ráðgjafar: 30. september 2024. Útgefið af Hafrannsóknastofnun.
Ráðgjöf
Alþjóðahafrannsóknaráðið (ICES) ráðleggur í samræmi við langtímanýtingarstefnu samþykkta af Evrópusambandinu, Bretlandi, Færeyjum, Íslandi, Noregi og Rússlandi að afli ársins 2025 verði ekki meiri en 1 447 054 tonn.
Stofnþróun
Veiðidánartala er metin yfir kjörsókna (FMSY) og yfir gátmörkum (Fpa) en undir varúðarmörkum (Flim). Stærð hrygningarstofns er metinn yfir aðgerðarmörkum (MSY Btrigger), gátmörkum (Bpa) og varúðarmörkum (Blim).
Kolmunni. Heildarafli og afli Íslendinga, nýliðun 1 árs, veiðidánartala og stærð hrygningarstofns. Skyggð svæði og öryggisbil sýna 95 % öryggismörk.
Stofnmat og viðmiðunarmörk
Forsendur ráðgjafar | Langtímanýtingarstefna |
Aflaregla | Langtímanýtingarstefna samþykkt af Evrópusambandinu, Færeyjum, Íslandi og Noregi, og síðast af Bretlandi árið 2021 (Anon 2021). Nýtingarstefnan stenst varúðarsjónarmið ICES (ICES 2016, 2017). |
Stofnmat | Tölfræðilegt aldurs-aflalíkan (SAM) |
Inntaksgögn | Aldursgreindur afli og bráðabirgða aldursgreindur afli janúar-júní fyrir úttektarárið. Vísitala úr stofnmælingaleiðangri á hrygningarslóð að vorlagi (IBWSS) sem gefur vístölu fyrir 1-8 ára fisk árlega frá 2004-2024, fyrir utan árin 2010 og 2020. Kynþroskahlutfall eftir aldri var metið árið 1994 fyrir allt útbreiðslusvæði stofnsins og hefur verið notað síðan. Fastur náttúrulegur dauði er 0.2 óháður aldri og var ákvarðaður byggt á aldursamsetningu stofnsins áður en veiðar hófust á níunda áratug síðustu aldar. |
Nálgun | Viðmiðunarmörk | Gildi | Grundvöllur |
|---|---|---|---|
Hámarksafrakstur | MSY Btrigger | 2 250 000 | Bpa |
FMSY | 0.32 | Slembihermanir | |
Varúðarnálgun | Blim | 1 500 000 | Um það bil minnsta metna stærð hrygningarstofns (Bloss) |
Bpa | 2 250 000 | Bpa = Blim × exp(1.645 × σ), σ = 0.147 | |
Flim | 0.88 | Veiðidánartala sem leiðir til SSB = Blim | |
Fpa | 0.32 | Veiðidánartala sem leiðir til to P (SSB > Blim) > 95% með MSY Btrigger | |
Langtímanýtingarstefna | SSBmgt_lower | 1 500 000 | Blim |
SSBmgt | 2 250 000 | Bpa | |
Fmgt_lower | 0.05 | Mjög lágt F | |
Fmgt | 0.32 | FMSY |
Horfur
Kolmunni Forsendur fyrir stofnmatsárið og í framreikningum.
Breyta | Gildi | Athugasemdir |
|---|---|---|
F3–7 ára (2024) | 0.51 | Samkvæmt stofnmati og byggt á áætluðum afla fyrir 2024. |
Hrygningastofn (2025) | 5 966 970 | Samkvæmt framreikningi fyrir 2025; í tonnum. |
Nýliðun 1 árs (2024) | 16 667 202 | Samkvæmt stofnmati; í þúsundum. |
Nýliðun 1 árs (2025-2026) | 22 993 253 | Faldmeðaltal (1996–2023); í þúsundum. |
Heildarafli (2024) | 1 881 072 | Samanlagt aflamark ársins 2024; í tonnum. |
Kolmunni. Áætluð þróun stofnstærðar hrygningarstofns (tonn) miðað við veiðar samkvæmt aflareglu. Áhrif mismunandi aflamarks.
Grunnur | Afli (2025) | Veiðidánartala (2025) | Hrygningarstofn (2026) | % Breyting á hrygningarstofni1) | % Breyting á afla2) | % Breyting á ráðgjöf3) |
|---|---|---|---|---|---|---|
Langtímanýtingarstefna: F = Fmgt | 1 447 054 | 0.32 | 5 761 173 | -3 | -23 | -5 |
F=F2024 | 2 154 655 | 0.51 | 5 079 233 | -15 | 15 | 41 |
1) Hrygningarstofn árið 2026 miðað við hrygningarstofn 2025 | ||||||
2) Ráðlagt aflamark fyrir 2025 miðað við áætlaðan afla 2024 (1 881 072 t) | ||||||
3) Ráðlagt aflamark fyrir 2025 miðað við ráðlagt aflamark 2024 (1 529 754 t) | ||||||
Ráðlagt aflamark fyrir árið 2025 er 5 % lægra en fyrir árið 2024 þar sem hrygningarstofns er minni vegna mikils veiðiálags og lítilla árganga frá 2022 og 2023 sem eru að koma inn í veiðistofninn.
Gæði stofnmats
Mat á ástandi stofnsins er í samræmi við mat undangenginna ára.
Kolmunni. Núverandi stofnmat (rauð lína) borið saman við stofnmat áranna 2020–2023
Aðrar upplýsingar
Veiðar úr stofninum hafa verið umfram ráðgjöf síðan árið 2018 vegna einhliða ákvarðana veiðiríkja um aflamark. Ráðgjöfin byggir á veiðidánartölu samkvæmt samþykktri langtímanýtingarstefnu strandríkja á stofninum. Við prófanir á nýtingarstefnunni var ekki tekið tillit til að afli væri kerfisbundið umfram ráðgjöf samkvæmt nýtingarstefnu (ICES, 2016, 2017). Það getur leitt til þess að veiðarnar uppfylli ekki varúðarsjónarmið og að stærð hrygningarstofns fari undir varúðarmörk og afrakstur minnki til lengri tíma litið.
Árgangarnir frá 2020 og 2021 eru metnir þeir stærstu frá árinu 1981. Báðir þessir árgangar verða að fullu komnir inn í veiðina árið 2025 og er áætlað að hlutdeild árgangsins frá 2020 verði um 31 % aflans árið 2025 og árgangurinn frá 2021 um 44 %. Þessir tveir árgangar munu því verða uppistaða aflans næstu árin. Stofnþróun frá árinu 1980 sýnir að komi litlir árgangar á eftir stórum árgöngum getur stærð hrygningarstofns minnkað hratt sem leiðir til lækkunar á ráðgjöf.
Ráðgjöf, aflamark og afli
Kolmunni. Tillögur um hámarksafla, aflamark samkvæmt ákvörðun stjórnvalda og afli (tonn).
Ár | Tillaga | Aflamark Ísland | Afli Íslendinga | Aflamark allra þjóða | Afli alls |
|---|---|---|---|---|---|
1987 | 950 000 | ||||
1988 | 832 000 | ||||
1989 | 630 000 | ||||
1990 | 600 000 | ||||
1991 | 670 000 | ||||
1992 | |||||
1993 | 490 000 | ||||
1994 | 485 000 | 650 000 | |||
1995 | 518 000 | 369 | 650 000 | 578 905 | |
1996 | 500 000 | 501 | 650 000 | 645 982 | |
1997 | 540 000 | 10 646 | 672 437 | ||
1998 | 650 000 | 68 681 | 1 128 969 | ||
1999 | 650 000 | 160 425 | 1 256 228 | ||
2000 | 800 000 | 260 938 | 1 412 927 | ||
2001 | 628 000 | 365 099 | 1 780 170 | ||
2002 | 0 | 282 000 | 286 430 | 1 556 792 | |
2003 | 600 000 | 318 000 | 501 496 | 2 321 406 | |
2004 | 925 000 | 713 000 | 422 078 | 2 380 161 | |
2005 | 1 075 000 | 345 000 | 265 515 | 2 034 309 | |
2006 | 1 500 000 | 352 600 | 314 768 | 2 100 000 | 1 976 176 |
2007 | 980 000 | 299 710 | 237 854 | 1 847 000 | 1 625 255 |
2008 | 835 000 | 202 836 | 163 793 | 1 250 000 | 1 260 615 |
2009 | 384 000 | 95 739 | 120 202 | 606 000 | 641 818 |
2010 | 540 000 | 87 625 | 87 908 | 548 000 | 526 357 |
2011 | 223 000 | 6 507 | 5 882 | 40 000 | 103 620 |
2012 | 391 000 | 63 447 | 63 056 | 391 000 | 384 021 |
2013 | 643 000 | 104 339 | 104 918 | 643 000 | 628 169 |
2014 | 948 950 | 194 722 | 182 879 | 1 200 000 | 1 155 279 |
2015 | 839 886 | 202 958 | 214 870 | 1 260 000 | 1 396 244 |
2016 | 776 391 | 163 570 | 186 914 | 1 147 000 | 1 183 187 |
2017 | 1 342 330 | 264 000 | 228 935 | 1 675 400 | 1 558 061 |
2018 | 1 387 872 | 275 971 | 292 952 | 1 727 964 | 1 711 477 |
2019 | 1 143 629 | 226 727 | 268 351 | 1 483 208 | 1 515 527 |
2020 | 1 161 615 | 230 111 | 243 725 | 1 478 358 | 1 495 248 |
2021 | 929 292 | 196 081 | 190 147 | 1 157 604 | 1 143 450 |
2022 | 752 736 | 174 557 | 191 813 | 752 736 | 1 038 736 |
2023 | 1 359 629 | 273 442 | 292 853 | 1 359 629 | 1 737 098 |
2024 | 1 529 754 | 305 961 | 1 529 754 | ||
2025 | 1 447 054 |
Heimildir og ítarefni
ICES. 2016. Report of the Workshop on Blue Whiting (Micromesistius poutassou) Long Term Management Strategy Evaluation (WKBWMS), 30 August 2016, ICES HQ, Copenhagen, Denmark. ICES CM 2016/ACOM:53. 104 pp.
Stofnmatsskýrslur Hafrannsóknastofnunar 2024. Kolmunni. Hafrannsóknastofnun, 30. september 2024.
ICES. 2024. Blue whiting (Micromesistius poutassou) in subareas 1-9, 12, and 14 (Northeast Atlantic and adjacent waters). In Report of the ICES Advisory Committee, 2024. ICES Advice 2024, whb.27.1-91214. https://doi.org/10.17895/ices.advice.25019714
ICES. 2024. Working Group on Widely Distributed Stocks (WGWIDE). ICES Scientific Reports. 6:81. https://doi.org/10.17895/ices.pub.26993227