Steinbítur

Almennt

Steinbítur er langvaxinn og hausstór fiskur með stórar vígtennur til að grípa bráð og sterka jaxla til að bryðja hana. Mest er af 50-80 cm steinbít í veiði, en stærsti steinbítur sem veiðst hefur við Ísland var 125 cm. Steinbítur er algengastur á landgrunninu NV af Íslandi. Almennt eru fæðusvæði steinbíts á leir og sandbotni á minna en 100 m dýpi, en á hrygningarsvæðum hans er botninn almennt grófari með holum eða gjótum á meira en 100 m dýpi. Sjá nánar: https://www.hafogvatn.is/is/sjavardyr/steinbitur

Veiðar

Steinbítur veiðist mest NV og V af Íslandi, en hlutfall steinbítsafla jókst frá árinu 2008 til ársins 2015 á fyrrnefnda svæðinu og minnkaði á sama tíma á því síðarnefnda. Síðan hafa þessi hlutföll lítið breyst. Frá árinu 2008 hefur steinbítsafli á Látragrunni út af Breiðafirði, aðalhrygningasvæði steinbíts, minnkað m.a. vegna friðunaraðgerða (Mynd 1 og Mynd 2).

Mynd 1: Steinbítur. Útbreiðsla veiða á Íslandsmiðum frá 2004 samkvæmt afladagbókum.

Mynd 2: Steinbítur. Útbreiðsla veiða við Ísland frá árinu 2000 samkvæmt aflaskýrslum. Öll veiðarfæri samanlagt.

Mynd 3: Steinbítur. Afli á botnvörpu og línu, skipt eftir dýpi, samkvæmt afladagbókum.

Landanir

Um 80 % af steinbít er veiddur á minna en 120 m dýpi. Hlutfall steinbítsafla sem veiddur var á minna en 60 m dýpi minnkaði á árunum 2003-2007, en síðan þá hefur það hækkað. Hlutfall steinbítsafla á 61-120 m dýpi hefur verið nokkuð stöðugt frá árinu 2000, en á dýpinu 121-180 m (á því dýpi er Látragrunn aðalhrygningarsvæði steinbíts), hækkaði hlutfallið á árunum 2003-2008 en hefur síðan lækkað (Mynd 3). Yfir 97 % af steinbítsafla er veiddur á línu (um 40-70 %), botntroll (20-50 %) og dragnót (5-30 %) (Mynd 4). Þetta hlutfall hefur verið nokkuð breytilegt í gegnum árin og á síðustu árum hefur hlutfall steinbíts sem fæst í dragnót farið hækkandi (Mynd 4 og Tafla 1).

Mynd 4: Steinbítur. Landaður afli eftir veiðarfærum frá 1994, samkvæmt aflaskráningarkerfi Fiskistofu.

Frá árinu 2001 hefur fjölda línubáta og togara sem veiddu ≥10 tonn á ári eða meira af steinbít fækkað, en fjöldi dragnótabáta verið nokkuð stöðugur; þeir voru fæstir 14 árið 2014 og flestir 40 árið 2004. Línubátum fækkaði úr 198 árið 2001 í 36 árið 2023 og togurum frá 76 á árinu 2000 í 49 árið 2023 (Tafla 1). Á árunum 1994-1995 voru meira en 500 skip og bátar skráðir fyrir 95 % af árlegum steinbítsafla á Íslandsmiðum. Þrátt fyrir meiri afla fór þeim fækkandi og voru 148 árið 2011 (Mynd 5). Þó að afli hafi farið minnkandi, jókst fjöldi þeirra næstu ár eða til ársins 2014, en þá voru þeir 186. Síðan hefur þeim farið fækkandi og voru 105 árið 2023.

Tafla. 1: Steinbítur. Fjöldi íslenskra skipa sem veitt hafa 10 tonn eða meira af steinbít yfir árið og allur landaður afli eftir veiðarfærum.
Ár	Fjöldi línu	Fjöldi botnvarpa	Fjöldi dragnóta	Fjöldi annarra veiðarfæra	Afli línu	Afli Botnvörpu	Afli dragnóta	Afli annarra veiðarfæra	Samtals
1999	39	47	22	0	3244	2517	675	0	6437
2000	161	53	16	0	8687	3380	528	0	12595
2001	195	59	14	1	11267	3391	513	11	15182
2002	140	44	13	0	7773	3735	601	0	12110
2003	138	45	19	0	7785	5463	1066	0	14313
2004	103	34	29	0	4670	4773	1609	0	11052
2005	91	47	24	1	5445	6893	1140	30	13508
2006	120	48	25	0	6626	6286	1149	0	14061
2007	105	60	24	0	5259	7566	1338	0	14163
2008	87	60	22	3	4663	6960	1427	44	13093
2009	114	55	28	1	6708	5468	1205	10	13391
2010	74	46	20	3	5916	4436	842	92	11286
2011	64	37	18	0	5344	3565	1010	0	9918
2012	66	24	22	1	5328	2827	895	41	9091
2013	73	30	18	2	4652	2341	647	22	7662
2014	70	23	13	1	3681	1637	891	11	6220
2015	56	34	17	2	3989	1905	926	28	6848
2016	61	37	18	2	4848	1662	1127	25	7661
2017	59	28	18	2	3829	1102	1095	23	6049
2018	60	37	27	6	4923	1587	2186	74	8770
2019	64	34	21	1	4595	1630	2168	11	8404
2020	46	38	24	1	2491	2046	2040	11	6588
2021	45	48	22	0	3343	3021	2086	0	8451
2022	40	48	23	0	2706	2986	2275	0	7967
2023	36	49	20	0	3154	2756	2388	0	8298

Mynd 5: Steinbítur. Fjöldi skipa og báta (öll veiðarfæri) sem veiddu 95 % heildaraflans hvert ár frá 1994. Vinstri: Sýnt eftir árum. Hægri: Sýnt í samanburði við heildarafla. Gögn frá aflaskráningarkerfi Fiskistofu.

Gögn um landaðan afla

Sýnasöfnun úr lönduðum afla er talin endurspegla útbreiðslu og árstíðarsveiflu í veiðum (Mynd 6).

Mynd 6: Steinbítur. Dreifing lengdarmælinga(svartir punktar) og afli á Íslandsmiðum (efri mynd) og fjöldi sýna eftir mánuðum og verkefnum (súlur) auk hlutfalls hvers mánaðar (neðri mynd).

Landaður afli og brottkast

Löndunartölur eru fengnar frá Fiskistofu og löndunartölur vegna landana norskra eða færeyskra skipa eru fengnar frá Landhelgisgæslunni. Brottkast er bannað með lögum á Íslandi. Heimildir í íslenska fiskveiðistjórnunarkerfinu eins og tilfærsla á aflamarki milli tegunda og fiskveiðiára, eru taldar minnka hvata til brottkasts.

Gagnasöfnun úr lönduðum afla

Á árunum 1969-1997 var kvörnum safnað úr að meðaltali 500 steinbítum árlega, að undanskildum árunum 1970, 1973 og 1974 þegar engin söfnum fór fram. Árið 1999 var sýntaka úr lönduðum steinbítsafla aukin og á árunum 1999-2014 var safnað árlega kvörnum úr 1600-3000 steinbítum úr afla eða að meðaltali úr 2200 steinbítum árlega. Árið 2013 var söfnun úr lönduðum fiskafla endurskoðuð og minna safnað af steinbít en áður. Á árunum 2015-2021 var safnað árlega að meðaltali kvörnum úr rúmlega 1200 steinbítum. Árið 2023 var safnað kvörnum úr 1159 steinbítum sem var safnað í 58 sýnum, 12 úr línuafla, 21 úr botnvörpuafla og 25 úr dragnótarafla (Tafla 2 og Mynd 7).

Tafla. 2: Steinbítur. Fjöldi sýna og aldursgreindra fiska úr lönduðum steinbítsafla.
Ár	Lína (Fjöldi sýna)	Lína (fjöldi fiska)	Botnvarpa (Fjöldi sýna)	Botnvarpa (fjöldi fiska)	Dragnót (fjöldi sýna)	Dragnót (Fjöldi fiska)
2000	29	1395	18	752	4	200
2001	27	1343	11	509	3	150
2002	25	1240	16	645	2	100
2003	31	1525	20	899	6	300
2004	19	950	23	1060	8	400
2005	15	746	25	1202	6	292
2006	23	1110	21	1029	5	250
2007	18	900	25	1250	10	451
2008	19	950	25	1248	4	200
2009	16	800	20	999	4	200
2010	29	1669	19	1090	5	285
2011	14	750	15	778	9	550
2012	26	1300	14	700	7	350
2013	25	1249	14	691	4	200
2014	30	800	26	675	28	700
2015	25	625	19	479	19	474
2016	25	625	13	325	9	225
2017	23	575	9	220	6	150
2018	22	550	9	225	17	425
2019	22	550	11	276	20	500
2020	9	225	14	350	16	400
2021	14	350	25	625	15	375
2022	3	60	23	465	17	338
2023	12	240	21	420	25	499

Lengdardreifingar

Lengdardreifingar steinbíts úr lönduðum afla hefur verið tiltölulega stöðugar síðan árið 2005 (Mynd 7).

Aldurssamsetning í afla

Gögn um aldurssamsetingu í afla eru til frá árinu 1978. Meðalaldur hefur hækkað síðustu ár en 8-16 ára steinbítur er nú algengastur í veiði (Mynd 8 and Mynd 9).

Mynd 8: Steinbítur. Aldurskiptur afli. Súlur gefa til kynna afla í fjölda eftir aldri og eru litaðar eftir árgangi.

Mynd 9: Steinbítur. Samsetning heildarafla á ári skipt eftir árgangi.

Þyngd eftir afla úr veiðum

Gögn um meðalþyngd eftir aldri úr afla er sýnd á mynd Mynd 10. Meðalþyngdir eldri fiska í afla hafa verið yfir meðalþyngd síðustu ár (Mynd 10). Aflaþyngdir eru sýndar á Mynd 11.

Mynd 10: Steinbítur. Meðalþyngdir í afla eftir aldri. Súlur gefa til kynna frávik frá meðalþyngd eftir aldri (svört lína) og eru litaðar eftir árgangi.

Mynd 11: Steinbítur. Aflaþyndgir eftir aldri.

Afli og afli á sóknareiningu

Þegar afli á sóknareiningu (CPUE) er metinn er ekki tekið tillit til breytinga eins og framfara í tækni og veiðarfærum eða samsetningar og gerð veiðiskipa sem stunda veiðarnar. M.a. vegna þessa er CPUE yfirleitt ekki talinn nógu áreiðanlegur mælikvarði til að meta breytingar á stofnstærð. CPUE var metið fyrir línu (kg/1000 krókar) og fyrir botnvörpu (kg/togtími). Notuð voru gögn úr afladagbókum þar sem afli á steinbít í línulögn eða togi var meiri en 10 % af heildaraflanum og hins vegar þegar steinbítur var skráður afli. Afli á sóknareininingu er reiknaður fyrir hverja veiðiferð og fyrir hver ár er sýnt miðgildi allra veiðiferða (Mynd 12). Afli á sóknareiningu í botnvörpu, þar sem afli var >10 % af heildarafla, jókst frá um 138 til 300 kg/klst á árunum 2001-2005 og síðan hefur hann verið á bilinu 146-278 kg/klst (Mynd 12). Þar sem afli var >0 kg jókst afli á sóknareiningu frá sínu lægsta gildi árið 2001 (48 kg/klst), til þess hæsta árið 2003 (98 kg/klst). Síðan hefur hann sveiflast á milli 68-96 kg/klst án tilhneigingar til hækkunar eða lækkunar. Afli á sóknareiningu á línu þar sem afli var >10 % af heildarafla hefur sveiflast á bilinu 51-96 kg/1000 krókar (Mynd 12). Þar sem afli var >0 kg var hann hæstur árið 2001 (25 kg/1000 krókar) en hefur síðan hann farið stöðugt lækkandi.

Mynd 12: Steinbítur. Afli á sóknareiningu (kg/togtími) í botnvörpu (vinstri) og línu (hægri, kg/1000 krókar).

Gögn úr stofnmælingaleiðöngrum

Stofnmæling botnfiska að vori (SMB) og stofnmæling botnfiska að hausti (SMH) eru leiðangrar Hafrannsóknastofnunar sem framkvæmdir eru árlega, almennt í mars (SMB) og október (SMH), sá fyrrnefndi frá árinu 1985 en sá síðarnefndi frá árinu 1996. Árið 2000 var útbreiðslusvæði stöðva í SMH aukið og árið 2011 náðist ekki að ljúka verkefninu vegna verkfalls. SMB er talið ná vel utan um útbreiðslusvæði steinbíts og er talinn betri mælikvarði en SMH á fjölda og lífmassa steinbíts (Mynd 13 og Mynd 14).

Mynd 13: Steinbítur. Útbreiðsla og magn í stofnmælingu botnfiska að vori (SMB) árið 2024 og að hausti (SMH) árið 2023. Gráir krossar sýna stöðvar þar sem engin steinbítur veiddist.

Vísitölur og útbreiðsla steinbíts í SMB og SMH

Vísitölur stofns (heildarlífmassa) og veiðistofns steinbíts lækkuðu frá 1985-1995. Árið 1996 hækkaði stofnvísitalan og var hún frekar há til ársins 1999, fór síðan lækkandi og var í sögulegu lágmarki á árunum 2010-2012, en hefur síðan farið hækkandi (Mynd 14). Vísitala veiðistofns hefur almennt farið hækkandi frá árinu 1995 en þó með miklum sveiflum. Nýliðunarvísitalan var há á árunum 1992-2003, en byrjaði að lækka eftir aldamótin á sama tíma og steinbítsveiðar togara á Látragrunni, helsta hrygningarsvæði steinbíts við Ísland, jukust á hrygningar- og klaktíma steinbíts. Nýliðunarvísitalan náði sögulegu lágmarki árið 2011 en hefur síðan farið hægt hækkandi. Í október árið 2010 var svæðið sem er friðað á Látragrunni á hrygningar- og klaktíma steinbíts stækkað úr 500 km2 í 1000 km2 og hugsanlega á það sinn þátt í hækkun nýliðunarvísitölunar frá árinu 2011.

Mynd 14: Steinbítur. Stofnvísitala (efri til vinstri), vísitala veiðistofns (≥60 cm, efri til hægri), vísitala stærri fiska (≥80 cm, neðri til vinstri) og nýliðunarvísitala (≤40 cm , neðri til hægri) úr stofnmælingu botnfiska að vori (SMB; blátt) og hausti (SMH; rautt), ásamt staðalfráviki.

Þegar SMB er framkvæmt í mars er steinbítur almennt á fæðusvæðum sínum, en þau eru á grunnslóð nálægt landi (Mynd 13). Mesti þéttleiki steinbíts í SMB hefur alltaf mælist við norðvestanvert landið (Mynd 15). Í SMH veiðist steinbítur almennt á meira dýpi en í SMB. SMH fer fram á hrygningartíma steinbíts, en almennt eru hrygningarsvæði steinbíts á meira dýpi en fæðusvæði hans. Frá árinu 2000 hefur mesti þéttleiki steinbíts alltaf mælst norðvestur og vestur af landinu, en aðalhrygningarsvæði steinbíts á Látragrunni er norðarlega á vestursvæði (Mynd 13 og Mynd 15).

Mynd 15: Steinbítur.Dreifing stofnvísitölu í stofnmælingu botnfiska að vori (SMB) og að hausti (SMH).

Mynd 16: Steinbítur. Lengdardreifingar úr vor- og haustleiðangri.

Mynd 17: Steinbítur. Aldursskiptar fjöldavísitölur úr haustleiðangri (vinstri) og úr vorleiðangri (hægri). Súlur eru litaðar eftir árgangi. Athugið ólíkan skala á y-ás.

Stofnþyngdir eftir aldri

Meðalþyngdir eftir aldri úr leiðöngrum eru sýndar á Mynd 16. Stofnþyngdir stofnmats eru fengnar úr vorleiðangri og notaðar til að reikna meðalþyngdir eftir aldri í hrygningarstofni.

Mynd 18: Steinbítur. Meðalþyngd eftir aldri úr vorleiðangri. Svört lína er meðalþyngd. Súlur eri litaðar eftir árgangi.

Kynþroski og náttúrulegur dauði

Hrygnur hafa áreiðanlegari kynþroskastigs en hængar og því eru eingögnu kynþroskastig hrygna notuð í stofnmati. Gögn um þynþroska eru byggð á hrygnum sem veiddar voru í haustmælingum og í afla frá júní – desember. Út frá þessum gögnum er kynþroskinn nálægt 60 cm og um 10 ára aldur en er mjög breytilegur og erfitt að mæla. Hlutfall kynþroska eftir aldri hefur aukist undanfarin 20 ár hjá flestum aldurshópum (Mynd 19 og Mynd 20). Engar upplýsingar liggja fyrir um náttúrulegan dánartíðni. Til mats og ráðgjafar er náttúrulegur dánartíðni stilltur á 0.15 fyrir alla aldurshópa.

Mynd 19: Steinbítur. Kynþroski eftir aldri úr vorleiðangri. Súlur eru litaðar eftir árgangi. Gildin eru notuð til útreiknings á stærð hrygningarstofns

Mynd 20: Steinbítur.Hlutfall kynþroska eftir aldri úr vorleiðangri.

Greiningarmat með SAM líkani

Árið 2022 varð steinbítur við Ísland hluti af ráðgjafarferli Alþjóðahafrannsóknaráðsins (ICES) eftir að viljayfirlýsing á milli Íslands og ICES var undirrituð þann 1. desember 2019 þar sem óskað var eftir mat yrði lagt á aflareglur fyrir keilu, löngu, steinbít og skarkola. Á rýnifundi vegna aflareglna í apríl 2022 var samþykkt að nota SAM líkan við stofnmat steinbíts (ICES 2022).

Inntaksgögn stofnmats

Stofnmatslíkanið er tölfræðilegt afla-aldurs líkan sem byggir á:

Gögnum um aldursskiptingu afla og landanir skv. löndunargögnum frá 1979
Gögn frá stofnmælingu botnfiska að vori (SMB) frá 1985
Gögn frá stofnmælingu botnfiska að hausti (SMH) frá 2000
Nýliðun miðast við 4 ára fyrir hvert ár

Hámarksaldur í líkaninu er 16 þar sem fiskar 16 ára og eldi eru flokkaðir saman í hóp. Stofnmatið sýndi að hrygningarstofninn er frekar stöðugur yfir tímabilið en fiskveiðidauði hefur lækkað. Nýliðun hefur lækkað lítillega síðan 2001 en haldist stöðug. Náttúrulegur dauði (M) er settur sem 0.15 fyrir alla aldurshópa. Á rýnifundi voru önnur gildi fyrir náttúrulegan dauða prófuð en þau höfðu ekki áhrif á mátgæði líkansins og því var ákveðið að nota M=0.15

Greiningarmat á niðurstöðum stofnmats

Niðurstöður stofnmats eru sýndar í Tafla 5. Samsvörun líkans við afla eftir aldri og fjölda eftir aldri úr leiðöngrum eru sýnd á Mynd 21. Mátgæði eru mest við afla og SMB en mátgæði við SMH eru óáreiðanlegri en hefur þó svipað mynstur. Mátgæði við landanir eru breytileg en nýlegustu mát við aldurs-afla gögn eru betri.

Mynd 21: Steinbítur. Samsvörun líkans við vísitölur úr stofnmælingum að vori (SMB) og hausti (SMH) ásamt afla. Punktar sýna inntaksgögn; línur sýna niðurstöður líkans.

Mynd 22: Steinbítur. Samsvörun líkans landanir. Punktar sýna inntaksgögn; línur sýna niðurstöður líkans.

Niðurstöður stofnmats

Niðurstöður stofnmats sýna að stærð hrygningarstofns stækkaði mikið frá 1979-1988 en lækkaði eftir það til ársins 1994. Eftir það hefur hann hækkað stöðugt. Nýliðun var hæst árið 1994 en lækkaði eftir það til ársins 2012 en hefur hækkað eftir það. Fiskveiðidauði á stærri fiski (10-15 ára) hefur lækkað frá árinu 1992 (Mynd 23).

Mynd 23: Steinbítur. Niðurstöður úr SAM líkani: Metinn afli, meðal fiskveiðidauði 10-15 ára, hrygningarstofn og nýliðun 4 ára.

Endurlitsgreining

Niðurstöður endurlitsgreiningar eru sýndar á 16. mynd. Greiningin sýnir nokkuð stöðugt mat í seinustu fjórum lögunum. Mohn´s rho var metið -0.0428503 hjá hrygningarstofni, 0.0534171 fyrir fiskveiðidauða og -0.0694343 fyrir nýliðun (Mynd 24).

Hvorki leyfar nér ferilfrávik sýna mynstur (Mynd 25 and Mynd 26).

Mynd 26: Steinbítur. Ferilfrávik SAM líkans.

Mynd 27: Steinbítur. Áætlaðar breytur líkans.

Viðmiðunarpunktar

Aflaregla fyrir steinbít var metin árið 2022 (WKICEMP, ICES 2022), og í samræmi við þá vinnu voru eftirfarandi viðmiðunarpunktar skilgreindir fyrir stofninn:

Tafla. 3: Steinbítur. Viðmiðunarpunktar, gildi og tæknileg atriði.
Rammi	Viðmiðunarpunktar	Gildi	Tæknileg.atriði
Hámarksafrakstur	MSY Btrigger	21000	Bpa
	FMSY	0.2	Slembihermun (EqSim) með sundurliðuðu aðhvarfi fest á Blim.

Varúðarnálgun	Blim	18500	Bloss (Hrygningarstofn árið 2002)
	Bpa	21000	Blim x e1.645 * σB
	Flim	0.33	Fiskveiðidauði sem í stókatísku jafnvægi mun leiða til miðgildis hrygningarstofns við Blim.
	Fpa	0.2	Hámarksgildi fiskveiðidauða þar sem líkur eru á að hrygningarstofn fari niður fyrir Blim eru <5 %
Aflaregla	MGT Btrigger	21000	Samkvæmt aflareglu
	FMGT	0.2	Samkvæmt aflareglu

Aflaregla fyrir steinbít við Ísland

Ráðgjöf fyrir fiskveiðiár y/y+1 (1. september af ári y til 31. ágúst af ári y+1) byggir á fiskveiðidauða Fmgt = 0.20 fyrir aldur 10-15 ára aðlagað að hlutfalli SSB\(_{y}\)/MGT B\(_{trigger}\)r þegar SSB\(_y\) < MGT B\(_{trigger}\). Ráðgjöf miðar þannig að háum afrakstri á sama tíma og hún byggir á varúðarnálgun þar sem hún hefur í för með sér minni en 5 % líkur á að SSB < B\(_{lim}\) til miðlungs- og langstíma. WKICEMP (ICES 2022) ályktaði að aflareglan byggi á varúðarnálgun og sé í samræmi við ráðgjafarreglu Alþjóðahafrannsóknaráðsins sem leiðir til hámarksafraksturs til lengri tíma litið.

Stöðumat ráðgjafar

Minni fiskveiðidauði hefur leitt til jafnvægis í stærð veiðistofns og hrygningarstofns. Steinbítur vex hægt og verður kynþroska gamall; þess vegna er mikilvægt að viðhalda þeirri friðun sem þegar er á hrygningarsvæði steinbíts og jafnvel auka hana. Mikilvægt er að athuga hvort að smár steinbítur fyrirfinnist á einhverju svæði við Ísland í þeim mæli að friðun á því sé réttlætanleg

Stöðumat vistfræðiþekkingar

Mest veiðist af steinbít fyrir norðvestan og vestan land eða þar sem steinbítur vex hraðar en t.d. steinbítur norðaustur af landinu, væntanlega vegna hærri sjávarhita (Gunnarsson o. fl., 2006). Steinbítur sýnir mikla tryggð við hrygningarsvæði við Ísland þannig að stofninn gæti verið samsettur af stofneiningum sem eru að einhverju leyti erfðafræðilega ólíkar (Gunnarsson o.fl., 2019). Þrátt fyrir stöðugan lífmassa, gæti mikil sókn á vissu svæði gengið nærri slíkum stofneiningum og rýrt þar með erfðamengi steinbíts við Ísland

Fiskveiðistjórnun

Matvælaráðuneytið er ábyrgt fyrir stjórnun fiskveiða á hafsvæðinu við Ísland og innleiðingu laga um fiskveiðistjórnun. Ráðuneytið setur reglur um fiskveiðar í atvinnuskyni fyrir hvert fiskveiðiár (frá 1. september til 31. ágúst), þ.m.t. úthlutun fiskveiðiheimilda fyrir hvern fiskistofn sem lýtur slíkri stjórn. Steinbítur hefur verið hluti af fiskveiðistjórnunarkerfinu síðan fiskveiðiárið 1996/1997. Frá þeim tíma til fiskveiðiársins 2004/2005 var veiðin að meðaltali 5 % meiri en ráðlagður afli, þó sum ár væri hann minni. Á fiskveiðárunum 2005/2006 til 2011/2012 var árleg veiði að meðaltali um 34 % umfram ráðlagðan afla Hafrannsóknastofnunar (Tafla 4). Helstu ástæður fyrir þessari veiði umfram ráðgjöf voru að aflamark var talsvert hærra en ráðlagður afli og umtalsvert magn kvóta annara fisktegunda var breytt steinbítskvóta þ.e. tilfærsla milli tegunda, en fyrir utan þessi fiskveiðiár hefur tegundatilfærsla verið minni er 10 % (Mynd 28).

Mynd 28: Steinbítur. Nettó tilfærsla á kvóta eftir fiskveiðiárum. Tilfærsla á milli ára (efri mynd): Nettó tilfærsla kvóta á viðkomandi fiskveiðiári (gæti innihaldið ónotaðar aflaheimildir). Tilfærsla milli ára (neðri mynd): jákvæð gildi tákna tilfærslu á kvóta annarra tegunda yfir á steinbít en neikvæð gildi tilfærslu keilukvóta á aðrar tegundir.

Tafla. 4: Steinbítur. Tillögur um hámarksafla, ákvörðun stjórnvalda um aflamark og afli (tonn).
Fiskveiðiár	Tillaga	Aflamark	Afli Íslendinga	Afli annarra þjóða	Heildarafli
1998/1999	13000	13000	13138	105	13139
1999/2000	13000	13000	14913	23	14913
2000/2001	13000	13000	18083	147	18083
2001/2002	13000	16100	13681	86	13681
2002/2003	15000	15000	16942	95	16943
2003/2004	15000	15000	13255	86	13255
2004/2005	13000	16000	14201	84	14201
2005/2006	13000	13000	16461	66	16461
2006/2007	12000	13000	15817	88	15817
2007/2008	11000	12500	15098	65	15098
2008/2009	12000	13000	15429	73	15429
2009/2010	10000	12000	13091	27	13091
2010/2011	8500	12000	11669	17	12078
2011/2012	7500	10500	10582	24	10582
2012/2013	7500	8500	8940	16	8940
2013/2014	7500	7500	7500	6	7530
2014/2015	7500	7500	7829	33	7862
2015/2016	8200	8200	8910	72	8982
2016/2017	8811	8811	7510	32	7542
2017/2018	8540	8540	9515	38	9553
2018/2019	9020	9020	9330	25	9355
2019/2020	8344	8344	7149	17	7166
2020/2021	8761	8761	8953	21	8974
2021/2022	8933	8933	8550	12	8562
2022/2023	8107	8107	8691	42	8733
2023/2024	8344	8344
2024/2025	9378

Samantekt ráðgjafar

Tafla. 5: Steinbítur. Yfirlit stofnmats
Ár	Nýliðun (aldur 4)	2.5% neðri öryggismörk	97.5% efri öryggismörk	2.5% neðri öryggismörk	SSB	97.5% efri öryggismörk	2.5% neðri öryggismörk	Fiskveiðidauði (10-15 ára)	97.5% efri öryggismörk	Afli (tonn)
1979	19159	15975	22978	13388	15377	17662	0.27	0.36	0.48	10775
1980	18158	15476	21305	13768	16059	18732	0.20	0.27	0.36	8857
1981	19048	16424	22092	15294	17869	20876	0.21	0.27	0.34	8621
1982	18926	16424	21810	16799	19574	22807	0.18	0.22	0.27	8435
1983	18405	16045	21112	19058	22037	25480	0.22	0.27	0.33	12214
1984	17204	15102	19597	20295	23206	26534	0.20	0.24	0.29	10249
1985	17367	15331	19674	21402	24274	27531	0.15	0.18	0.22	9708
1986	16931	14982	19133	23797	26852	30298	0.19	0.23	0.27	12147
1987	17651	15650	19907	25029	28104	31557	0.21	0.24	0.29	12605
1988	16941	15032	19092	25035	28037	31399	0.26	0.31	0.37	14611
1989	17416	15473	19604	23858	26488	29407	0.23	0.28	0.33	14128
1990	18888	16796	21239	24624	27115	29857	0.26	0.31	0.36	14534
1991	21063	18766	23642	24138	26581	29272	0.32	0.38	0.45	18015
1992	22515	20069	25260	20632	22849	25305	0.34	0.40	0.46	16079
1993	24200	21448	27304	17074	18979	21097	0.30	0.35	0.41	11112
1994	24832	21822	28257	15015	16630	18419	0.28	0.33	0.38	11344
1995	19108	17047	21417	15317	16830	18494	0.27	0.32	0.37	11393
1996	20278	18186	22611	16603	18054	19631	0.32	0.37	0.44	14781
1997	21395	19154	23897	17927	19262	20696	0.24	0.28	0.33	11737
1998	20610	18506	22954	18866	20143	21507	0.22	0.25	0.29	11995
1999	17322	15589	19249	19607	20958	22401	0.23	0.26	0.30	13961
2000	15993	14388	17777	19044	20391	21834	0.21	0.25	0.28	15101
2001	18466	16640	20494	18842	20229	21719	0.24	0.27	0.31	18169
2002	16637	14914	18558	18585	19956	21428	0.18	0.21	0.24	14385
2003	15942	14232	17857	21099	22718	24461	0.21	0.24	0.28	16536
2004	15749	14151	17528	22328	24089	25988	0.18	0.20	0.23	13260
2005	12692	11257	14310	21884	23609	25470	0.18	0.21	0.24	15294
2006	11786	10631	13067	21885	23622	25496	0.22	0.25	0.28	16488
2007	9691	8696	10800	22644	24399	26291	0.23	0.27	0.31	16204
2008	10239	9203	11390	23070	24881	26834	0.21	0.24	0.28	14694
2009	10725	9577	12012	22654	24455	26399	0.24	0.27	0.31	15280
2010	11349	10197	12632	20489	22174	23998	0.23	0.26	0.30	12634
2011	10229	9166	11415	19378	21074	22919	0.21	0.24	0.28	11372
2012	9229	8260	10313	18736	20393	22197	0.21	0.24	0.28	10217
2013	10099	9020	11306	18458	20135	21963	0.18	0.21	0.24	8798
2014	10389	9260	11656	18605	20291	22129	0.16	0.19	0.22	7328
2015	11249	9982	12676	21277	23183	25260	0.15	0.18	0.21	8041
2016	12307	10873	13931	23826	25954	28273	0.17	0.20	0.23	8699
2017	12982	11402	14780	25449	27767	30296	0.17	0.20	0.23	7275
2018	13728	11982	15728	24867	27179	29707	0.21	0.24	0.28	9694
2019	13986	12130	16126	24641	27086	29773	0.19	0.22	0.26	9215
2020	14242	12240	16573	24885	27500	30390	0.15	0.18	0.21	7340
2021	13946	11830	16441	27153	30180	33545	0.17	0.21	0.25	9063
2022	14992	12499	17981	28094	31447	35200	0.15	0.19	0.23	8739
2023	18790	15138	23322	29420	33215	37500	0.15	0.19	0.24	8774
2024	20256	15414	26621	30306	34565	39421	-	-	-	-

Heimildir

Gunnarsson, Á., Hjörleifsson, E., Thórarinsson, K., Marteinsdóttir, G., 2006. Growth, maturity and fecundity of wolffish Anarhichas lupus L. in Icelandic waters. Journal of Fish Biology, 68, 1158-1176. doi: 10.1111/j.1095- 8649.2006.00990. Gunnarsson, Á., Sólmundsson, J., Björnsson, H., Sigurðsson, G., Pampoulie, C., 2019. Migration pattern and evidence of homing in Atlantic wolffish (Anarhichas lupus). Fisheries Research, 215. https://doi.org/10.1016/j.fishres.2019.03.001 ICES. 2022. Workshop on the evaluation of assessments and management plans for ling, tusk, plaice and Atlantic wolffish in Icelandic waters (WKICEMP). ICES Scientific Reports. 4:37. 271 pp. http://doi.org/10.17895/ices.pub.19663971